Xương bị loãng sẽ yếu và giòn hơn rất nhiều so với xương không bị loãng. Dân gian thường gọi tình trạng này là “mục xương”.

Ngoài xương giòn, mỏng, dễ gãy kể cả khi không bị chấn thương thì có những dấu hiệu loãng xương không phải ai cũng biết như đau nhức và chiều cao giảm…sẽ khiến bạn bất ngờ hơn hết.

Các nghiên cứu ở Mỹ cho thấy khoảng 1/2 phụ nữ trên 50 tuổi có nguy cơ bị gãy xương ở cột sống, cổ xương đùi hoặc cổ tay do loãng xương. Dự báo đến năm 2050, toàn thế giới sẽ có 6,3 triệu trường hợp gãy cổ xương đùi do loãng xương, trong đó 51% ở các nước châu Á, nơi mà khẩu phần ăn hàng ngày thường thiếu canxi song việc chẩn đoán sớm và điều trị tích cực bệnh loãng xương còn rất nhiều khó khăn.

Thống kê cho thấy loãng xương là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh lý về xương trên toàn thế giới. Bệnh thường gặp ở nữ hơn là nam giới, với tỷ lệ 3:1. Loãng xương để lại hậu quả rất nặng nề, làm cho xương trở nên giòn, mỏng manh và rất dễ gãy, kể cả khi không bị chấn thương. Người ta thường gọi tình trạng này là gãy xương tự nhiên, đây là một biến chứng nặng nề của loãng xương.

Tiến sĩ, bác sĩ Võ Xuân Sơn giải thích: Xương người được cấu tạo bởi các bè xương liên kết với nhau thành một mạng lưới, tạo nên bộ khung vững chắc để nâng đỡ cả cơ thể. Ở người bình thường, các bè xương xếp dày đặc, độ dày của mỗi bè khá lớn.

Theo cơ chế tự nhiên, có 2 quá trình đồng thời xảy ra, tác động trực tiếp lên xương của con người đó là tạo xương và hủy xương. Khi người ta còn trẻ, quá trình tạo xương chiếm ưu thế, xương ngày một phát triển, các bè to ra và cứng chắc. Đến tuổi trưởng thành, hai quá trình tạo – hủy cân bằng với nhau, xương luôn cứng chắc cũng như một con người tràn đầy sinh lực.

Nhưng ở người lớn tuổi, quá trình tạo xương giảm, hủy xương thắng thế. Hậu quả là các bè xương mỏng đi, bớt chắc khỏe, số lượng bè cũng giảm, tạo ra các khoang rỗng bên trong xương. Người ta thường gọi tình trạng này là xốp xương hoặc loãng xương.

Khi bị loãng xương, mật độ xương giảm dễ dẫn dến gãy tự nhiên. Ảnh: EXSON.

Xương bị loãng sẽ yếu và giòn hơn rất nhiều so với xương không bị loãng. Dân gian thường gọi tình trạng này là “mục xương”. Khi nói đến mục xương người ta thường ám chỉ trường hợp xương bị mục, bị yếu do lạm dụng các thuốc kháng viêm corticosteroid. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc sử dụng corticosteroid chỉ là một trong số những nguyên nhân gây bệnh này mà thôi.

Bác sĩ chuyên khoa 1 Ngô Đức Trường cho biết, thủ phạm chính gây ra loãng xương chính là “vị thần thời gian”. Khi con người bước qua tuổi trung niên, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh, các nội tiết tố giảm, quá trình tạo xương không còn sung mãn như trước, đồng thời quá trình hủy xương tăng lên và lấn lướt làm cho xương bị mất đi, trở nên xốp hơn.

Thành phần chính tạo nên độ vững chắc cho xương là canxi. Lúc con người còn trẻ, cơ thể sử dụng canxi để tạo ra xương mới. Nhưng khi lớn tuổi, thường lượng canxi trong máu không đủ, canxi sẽ bị lấy từ xương ra để chuyển đến phục vụ cho hoạt động ở các cơ quan trọng yếu khác của cơ thể, từ đó làm cho xương suy yếu.

Ngoài vấn đề tuổi tác, còn nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ khác làm tăng quá trình hủy xương như:

– Chế độ ăn uống quá ít canxi, ít đạm, ít hoạt động thể lực, ít hoạt động ngoài trời, nghiện rượu, bia, thuốc lá, cà phê.

– Sử dụng thuốc corticosteroid (ví dụ như dexa) hàng ngày trong thời gian hơn 3 tháng.

– Nằm bất động trên giường quá lâu.

– Bị các bệnh lý về khớp như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp.

– Bị bệnh thận mạn tính dẫn tới tăng đào thải canxi, bệnh đường tiêu hóa mạn tính gây giảm hấp thucanxi và vitamin D.

– Cường tuyến cận giáp, thiểu năng sinh dục.

– Người quá nhẹ cân, lúc nhỏ bị còi xương, suy dinh dưỡng.

Cổ tay, đốt sống, cổ xương đùi là những vị trí dễ gãy khi bị loãng xương. Ảnh: EXSON.

Theo bác sĩ chuyên khoa 1 Nguyễn Thị Thiên Hà, căn cứ vào nguyên nhân loãng xương, người ta chia ra làm ba loại: Loãng xương người già, loãng xương sau mãn kinh và loãng xương thứ phát.

Loãng xương người già hay còn gọi là loãng xương tiên phát xảy ra khi vừa có tình trạng tăng hủy xương và giảm tạo xương. Bệnh thường xuất hiện trễ, diễn biến chậm, tăng từ từ và ít có những biến chứng nặng nề như gãy xương hay lún xẹp các đốt sống.

Loãng xương sau mãn kinh xảy ra ở phụ nữ sau khi mãn kinh, do tăng hủy xương, trong khi tạo xương ít bị suy giảm. Loại loãng xương này chiếm tỷ lệ cao nhất.

Loãng xương thứ phát là hậu quả của một số bệnh như viêm khớp, thận, bệnh của tuyến cận giáp hoặc do nằm lâu, thói quen dùng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê…

Loãng xương ở giai đoạn sớm không có triệu chứng gì nên được mệnh danh là “sát thủ thầm lặng”. Khi có dấu hiệu lâm sàng, thường là lúc đã có biến chứng, cơ thể đã mất đi 30% khối lượng xương. Ở giai đoạn bệnh tiến triển có thể xuất hiện cảm giác đau, thường được mô tả là đau ở trong xương. Đây là một triệu chứng rất mơ hồ nên thường bị bỏ qua.

Một triệu chứng khá rõ ràng và có thể quan sát được của loãng xương là giảm dần chiều cao của cơ thể kèm với cảm giác đau ở vùng lưng (cột sống ngực) và thắt lưng. Khi nặng hơn sẽ thấy gù lưng và dáng đi khòm.

Gãy xương là triệu chứng rõ nhất và cũng là biến chứng nặng nhất của loãng xương. Gãy xương do loãng xương là các trường hợp gãy xương tự nhiên hoặc sau một chấn thương rất nhẹ, thường xảy ra ở vị trí xương đốt sống, cổ xương đùi và cổ tay.

Nhiều nghiên cứu cho thấy canxi và vitamin D là nguyên liệu giúp tạo xương mới, kích thích hoạt động của tế bào sinh xương. Do vậy cả canxi và vitamin D được đều sử dụng trong dự phòng và điều trị loãng xương.

Theo Vnexpress

Cùng Danh Mục :