Theo nhiều nhà nghiên cứu, giấc ngủ đầy đủ chất lượng thậm chí là một trong các yếu tố quyết định để phòng ngừa nhiều bệnh chứng nghiêm trọng.

Đã gọi là bệnh tiểu đường tất nhiên liên quan đến trục trặc trong khâu biến dưỡng chất đường. Nhiều người vì thế giảm ăn ngọt vì sợ bệnh tiểu đường. Cẩn tắc đúng là vô áy náy nhưng chỉ bấy nhiêu vẫn chưa đủ để cầm chân bệnh tiểu đường. Kiêng chất đường đến phát thèm nhưng nếu cuộc sống tẩm đầy stress thì bệnh tiểu đường không mời cũng ngấp nghé đầu ngõ. Bằng chứng là không thiếu người không hề hảo ngọt nhưng vẫn bị bệnh mới đau!

Chuyện gì cũng có lý do. Nhờ tiến bộ nhảy vọt trong mô hình và kỹ thuật nghiên cứu, thầy thuốc bây giờ đã hiểu đúng hơn, hiểu rõ hơn về giấc ngủ. Không như quan điểm trước đây vài chục năm của thầy thuốc, theo đó chức năng của giấc ngủ hầu như chỉ khu trú trong phạm vi phục hồi, giấc ngủ là khoảnh khắc vô cùng quan trọng vì là lúc cơ thể thao diễn của nhiều hoạt động đa dạng, tâm cũng như sinh lý, để chủ động bảo vệ sức khỏe.

Theo nhiều nhà nghiên cứu, giấc ngủ đầy đủ chất lượng thậm chí là một trong các yếu tố quyết định để phòng ngừa nhiều bệnh chứng nghiêm trọng. Bằng chứng là kháng thể được tổng hợp nhiều hơn, hồng cầu được tân tạo nhanh hơn, thực bào được huy động mạnh hơn, biến dưỡng được gia tốc… trong khi gia chủ đang say giấc nam kha.

Điều đó không còn là phỏng đoán kể từ khi chuyên gia ngành nội tiết ở Hoa Kỳ chứng minh mối liên hệ mật thiết giữa giấc ngủ và bệnh tiểu đường. Kết quả của một công trình theo dõi kéo dài hàng chục năm với cả ngàn đối tượng cho thấy người thường ngủ không đủ 5 giờ đồng hồ mỗi đêm dễ bị bệnh tiểu đường khi vượt qua độ tuổi 40, nếu so sánh với nhóm đồng niên ít khi mất ngủ.

Lý do rất đơn giản. Cảm giác mỏi mệt do ngủ không đủ khiến hệ thần kinh hiểu lầm là cơ thể thiếu năng lượng. Tuyến yên khi đó ra lệnh cho tụy tạng phóng thích nội tiết tố insulin nhiều hơn nhằm thoái biến chất đường để sinh năng lượng. Về mặt cơ chế thì không sai nhưng tình trạng này nếu cứ lập đi lập lại quá thường do nạn nhân thiếu ngủ thường xuyên thì tụy tạng đến lúc nào đó phải kiệt lực. Bệnh tiểu đường khi đó bất chiến tự nhiên thành.

Nhưng nếu vì thế rồi tưởng ngủ càng nhiều càng tốt, ngủ càng nhiều càng ngừa được bệnh tiểu đường thì lầm. Các nhà nghiên cứu đồng thời cũng ghi nhận người ngủ quá nhiều cũng là miếng mồi ngon của bệnh tiểu đường. Lý do là vì đa số người dậy trễ ít khi là người ngủ một giấc ngon lành cho dù có nằm nướng cả nửa ngày. Trái lại, họ thường ngủ mê mệt khi trời gần sáng, vì hoặc chợp mắt quá trễ, hoặc tuy ngủ đúng giờ nhưng thức giấc giữa đêm khuya và trằn trọc đến gần sáng. Tuyến thượng thận ghi nhận tình trạng này như một thể dạng stress và phản ứng bằng cách phóng thích nội tiết tố làm tăng lượng đường trong máu.

Người ngủ quá nhiều vì thế dễ có lượng đường trong máu với khuynh hướng vượt quá định mức bình thường sau khi ngủ dậy dù là suốt đêm không ăn. Tình trạng này lúc đầu tất nhiên được điều chỉnh bởi tụy tạng nhưng đến lúc nào đó sẽ trở thành bất trị khi tụy tạng mệt nhoài vì đòn đánh lén của stress, độc chất trong môi trường ô nhiễm, thuốc lá, rượu bia… Bệnh tiểu đường khi đó không ai mong nhưng vẫn đến.

Ai cũng hiểu “Ăn được ngủ được là tiên, không ăn không ngủ mất tiền thêm lo”. Với vế đầu thì ai cũng rõ khổ đến thế nào nếu ăn không xong, ngủ không yên. Ý nghĩa của vế thứ hai càng lúc càng rõ nét hơn nữa dưới lăng kính khoa học. Không riêng gì bệnh tiểu đường, nhiều căn bệnh khác không kém phần nghiêm trọng sở dĩ phát tán, từ cao huyết áp bước qua trầm uất, chỉ vì nạn nhân nhiều đêm không trọn giấc nồng, hay tuy có ngủ nhưng đêm dài chỉ đấy ác mộng.

Đáng tiếc cho cuộc sống được tiếng hiện đại để rồi đến giấc ngủ không xong. Rất thường khi nhiều vấn đề trở nên phức tạp một cách oan uổng chỉ vì một điểm khởi đầu tương đối đơn giản nhưng không được giải quyết rốt ráo. Vướng bệnh tiểu đường vì ngủ không ngon, ngủ không đủ là một dẫn chứng rõ hơn ban ngày.

Cùng Danh Mục :