Chúng ta thường nhắc đến mật ong mà quên rằng sáp ong cũng là một vị thuốc vừa chữa bệnh, tốt cho sức khỏe vừa dùng làm đẹp. Sau đây,  bạn đọc sẽ có thêm cơ hội tìm hiểu rõ hơn những công dụng này.

Sáp ong là gì?
Còn được gọi là phong lạp, được hiểu đơn giản là tổ nuôi ong, được nằm trong 1 lớp màng bao quanh tổ. Sáp ong được hình thành do những con ong đi thu lượm nhựa cây, gô cây ở nhiều nơi mang về. Chúng tiết ra một chất đặc biệt có dạng dẻo quánh rồi hàn kín tổ để sinh sống. Để sản xuất sáp ong, ong mật phải tiêu tốn hết 3kg mật và phấn hoa.

Mô tả

Là một chất lỏng không màu được tiết ra bởi ong thợ cái khi chúng xây vách trong tổ ong. Sáp có dạng hình vảy được tiết ra từ tuyến sản sinh sáp ở bụng của con ong.

Ban đầu sáp ong trong suốt và không màu, sau khi nhai và pha trộn với phấn hoa của con ong thợ xây tổ, sáp dần trở nên mờ đục. Và sáp dần ngả màu vàng hoặc nâu do sát nhập dầu phấn hoa và keo ong. Vảy sáp có kích thước khoảng 3mm à dày 0,1mm, cần khoảng 1100 vảy để tạo ra 1 gam sáp.

Phân bố và thu hái

Sáp ong chủ yếu là từ ong rừng, ong rừng phổ biến ở những cánh rừng nhiệt đới Việt Nam. Từ Bắc vô Nam ở đâu có rừng là ở đó có sáp ong và được gọi là sáp ong rừng. Ngày nay ong cũng dươc các hộ gia đình nuôi khá nhiều nên đươc gọi là sáp ong nuôi.

Cách làm sáp ong: Sáp thô sau khi lấy mật để lâu ngày sẽ bị sâu phá hoại , vì vậy sáp phải được nấu lên. Dùng 1 cái nối lớn, cho nước vào, nấu sôi rồi lần lượt cho sáp thô vào nấu, khi nước sôi một lúc sáp tinh chất đã tan vào trong nước, chỉ còn lại bã (xác) không tan được nữa. Dùng cái vợt vớt hết bã sáp, vợt đi vợt lại cho hết xác vụn nổi trên mặt nước. Để sang ngày hôm sau cho sáp nguội đóng thành bánh , dùng dao cạo lớp phấn hoa đóng bên dưới bánh sáp. Làm như vậy vài 3 lần, cho đến khi có bánh sáp sạch phấn hoa, để được nhiều năm không hư.

Thành phần hóa học

Thành phần hóa học của sáp ong gồm: các axit béo và este, chứa các chất caffeine acid phenethyl ester (CAPE) và bioflavonoids. Flavonoids có đến 20-30 loại khác nhau, quan trọng nhất là galangin, pinocembrin và chrysin. Sáp ong còn có các axit amin, vitamin B1, B2, pro-vitamin A, E và D, cenlulose, monosaccharide, axit folic và các khoáng chất như canxi, sắt, đồng, kẽm,..

Trong đông y, sáp ong có vị ngọt, hơi ấm, không độc, có atcs dụng bồi bổ, tăng sức khỏe và kích thích tiêu hóa.

Tác dụng và một số bài thuốc chữa bệnh từ sáp ong

1. Chữa ung nhọt: Làm viên phèn phi nấu với sáp ong để uống.

2. Chữa viêm họng, bí tiểu tiện: Lấy 4g sáp ong đốt thành than, tán nhỏ rồi cho trẻ uống với sữa hoặc nước cơm trong ngày.

3. Chữa băng huyết: Lấy 20g sáp ong tán nhỏ uống cùng với rượu ấm.

4. Da bị khô, nóng và ngứa ngáy: Lấy sáp ong nướng lên và xác ve sầu bỏ miệng và chân đem sao, mỗi vị một lượng như nhau, tán riêng thành bột mịn trộn đều, mỗi lần uống 4g với rượu, mỗi ngày 3 lần.

5. Chữa viêm tai: Lấy 10g sáp ong, 20g rễ câu đằng sao vàng, 2 quả bồ kết sao giòn, đốt và xông qua đường tai.

6.Chữa chín mé: Lấy một lượng bằng nhau sáp ong và nhựa thông nấu lên cho tan rồi bôi vào chỗ đau.

7. Điều trị viêm đại tràng, dạ dày: Lấy 15g sáp ong, 20g bạch truật, 15g hoài sơn, cho đun cùng 1 lít nước, chia ra uống trong ngày.

8. Chăm sóc da: Hỗn hợp sáp ong và hoa hồng giúp da mịn màng và tươi trẻ. Lấy 20g ánh hoa hồng nghiền nát cùng 20g sáp ong, cho thêm 100ml nước vào đun cùng, đun lửa nhỏ cho hỗn hợp nhuyễn, để nguội lọc lấy nước bỏ bã và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Mỗi lần dùng thoa lên mặt trong 15 phút rồi rửa lại bằng nước ấm.

9. Chữa viêm mũi dị ứng: Lấy 0,5kg sáp ong ngâm với 2 lít rượu trắng trong bình thủy tinh kín, để trong 3 tháng lá dùng được. Mỗi lần uống 1 chén nhỏ, ngày 2 lần.

10. Dùng trong mỹ phẩm: Là 1 trong những thành phần của kem dường dành cho da khô, son nẻ và 1 số laoij kem chống nắng,….

11. Sáp ong dùng để ngâm rượu: Sáp ong ngâm với rượu vừa tạo độ thơm ngọt cho rượu khi thưởng thức vừa có tác dụng kích thích tiêu hóa.

Lưu ý

– Sáp ong không dùng cho trẻ dưới 1 tuổi, người bệnh vừa mới phẫu thuật, bệnh nhân tiểu đường, người bị huyết áp thấp, người bị bệnh gan, thận,..
– Những người thuộc da dầu, nhờn, dễ bị kích ứng không nên dùng sáp ong để làm đẹp.
– Không bảo quản sáp ong trong các đồ đựng kim loại vì đường và axit hữu cơ trong sáp ong sẽ lên men , một phần chất này biến thành axit etylenic, ăn mòn lớp kim loại và làm tăng thêm hàm lượng kim loại trong sáp ong. Khi ăn sẽ có cảm giác buồn nôn.
– Để sáp ong tránh những nơi có ánh sáng và nhiệt độ cao vì sẽ dễ bị nóng chảy.
– Không quá lạm dụng rượu sáp ong, mỗi lần không uống quá 70ml.

Cùng Danh Mục :