Hiện nay, gan nhiễm mỡ không chỉ thấy ở những người béo phì hoặc uống nhiều rượu bia nữa mà nhiều người có cơ địa gầy, ốm cũng mắc bệnh này.

Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ mỡ trong tế bào gan và bệnh thường gặp ở những người béo phì, đái tháo đường… nên nhiều người vẫn nghĩ bản thân mình gầy ốm như vậy thì làm sao bị gan nhiễm mỡ.

Bệnh thường diễn tiến rất âm thầm, đôi khi không có dấu hiệu rõ. Một số trường hợp phát hiện được bệnh khi cơ thể mệt mỏi, ăn uống kém, bụng hay đau ngâm ngẩm. Khi làm xét nghiệm các bác sĩ phát hiện gan có lớn hơn bình thường, men gan cao và tiếp tục làm các xét nghiệm khác thì phát hiện gan đã bắt đầu có những túi chất béo li ti bên trong.

Chuyện này được ví dụ như câu chuyện cười của một nhà sư vậy, ông bảo với vị bác sĩ rằng cả đời ông dầu thực vật chứ có ăn tí mỡ nào đâu mà lại bảo ông bị gan nhiễm mỡ.

ThS.BS Trần Thị Khánh Tường, bộ môn nội, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, TPHCM sẽ cho bạn biết rõ hơn vì sao người gầy cũng bị gan nhiễm mỡ.

Từ đâu gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ gồm nhiễm mỡ do rượu và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Phân loại bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu gồm 3 giai đoạn: Gan nhiễm mỡ đơn thuần, viêm gan nhiễm mỡ và xơ gan.Những người có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ cao không do rượu là:

– Béo phì
– Đái tháo đường tuýp 02
– Tăng mỡ trong máu
– Sụt cân quá nhanh
– Thiếu một số amino acid thiết yếu
– Sử dụng một số thuốc như methotrexate (thuốc điều trị viêm khớp), tamoxifen (thuốc nội tiết điều trị trong giai đoạn tiền mãn kinh).

Như đã trình bày ở trên, không phải chỉ những người mập, béo phì mới bị gan nhiễm mỡ. Những người uống rượu nhiều hay bệnh nhân bị đái tháo đường loại 2, tăng mỡ máu, sụt cân nhanh… vẫn có thể bị gan nhiễm mỡ, mà những bệnh nhân mắc phải các tình trạng này cơ thể thường hay gầy. Ngoài ra gan nhiễm mỡ còn xảy ra do các rủi ro khác nữa như suy dinh dưỡng, thiếu đạm, phẫu thuật dạ dày để giảm cân, nhiễm chất độc từ thuốc trừ sâu bọ…

Biến chứng của gan nhiễm mỡ

Đối gan nhiễm mỡ do rượu, nếu tiếp tục uống rượu sẽ dẫn đến viêm gan rượu và cuối cùng là xơ gan.

Tương tự, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cũng diến tiến qua 3 giai đoạn. Đa số bệnh nhân ở giai đoạn gan nhiễm mỡ đơn thuần. Đây là giai đoạn rất nhẹ không ảnh hưởng đến chức năng của gan. Một số bệnh nhân có thể tiến triển đến giai đoạn nặng hơn là viêm gan nhiễm mỡ, 10-15% số bệnh nhân này có thể tiến triển đến xơ gan.

Do đó khi chúng ta phát hiện gan nhiễm mỡ trên siêu âm, nên đi khám ở các cơ sở y tế để được xác định nguyên nhân cũng như đánh giá giai đoạn của bệnh để có thể điều trị một cách đúng đắn. Chúng ta không nên coi thường bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu vì đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan sau vi-rút viêm gan B,C và rượu.

Chẩn đoán và điều trị

1. Chẩn đoán

Ở giai đoạn gan nhiễm mỡ đơn thuần, chẩn đoán chủ yếu dựa vào siêu âm. Ngoài ra còn có một số phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác như CT scan, MRI. Các xét nghiệm máu như men gan, chức năng gan … hoàn toàn bình thường.

Giai đoạn viêm gan nhiễm mỡ không do rượu và xơ gan: chẩn đoán dựa vào các xét nghiệm sinh hóa gan mật kết hợp với các phương tiện chẩn đoán hình ảnh kể trên.
Nói chung để chẩn đoán bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu thông thường dựa vào các xét nghiệm sinh hóa gan mật, siêu âm hay CT scan và loại trừ các nguyên nhân gây bệnh gan khác như rượu, vi rút…Tuy nhiên để chẩn đoán chắc chắn vẫn phải dựa vào sinh thiết gan, do vậy một số trường hợp nghi ngờ bác sĩ phải sinh thiết gan của bệnh nhân để chẩn đoán

2. Điều trị

Chủ yếu giải quyết các yêu tố nguy cơ để ngăn ngừa và làm chậm diễn tiến của bệnh như điều trị thừa cân béo phì (giảm cân từ từ, tập luyện thể thao thường xuyên), điều trị đái tháo đưòng, tăng mỡ máu… Đồng thời, người bình thường cũng nên khám sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi năm một lần để tầm soát những nguy cơ có thể xảy ra cho sức khỏe.

Khuyên bệnh nhân không nên uống rượu vì uống rượu ở mức độ vừa phải cũng có thể làm tình trạng bệnh xấu hơn.Hiện có nhiều thuốc có thể dùng, nhưng thật sự chưa có một thuốc nào được chứng minh là có hiệu quả thực sự. Ví dụ như viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, không có thuốc nào có thể làm ngưng hay thoái lui tình trạng viêm gan ngoại trừ giải quyết các yếu tố nguy cơ kể trên.

Theo Huỳnh Châu – Một thế giới

Cùng Danh Mục :