Hồng hoa là một cây thuốc quý thuộc họ Cúc được các bác sĩ Y học cổ truyền vận dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh vô cùng hữu ích.

Công dụng chữa bách bệnh từ thảo dược Hồng hoa


Thông tin cần biết về cây Hồng hoa

Hồng hoa hay còn được gọi với tên khác là Hồng lam hoa hay sinh hoa…có tên khoa học là Carhamus tinctorius L. Hồng hoa là một cây thảo cao hơn 1 m, thân nhẵn, đứng thẳng, có vạch dọc , trên có phần cành. Lá mọc so le gần như không có cuống, bẹ, đầu chót nhọn như gai, mép có răng cưa nhọn không đều , mặt lá trơn màu xanh sẫm, gân chính giữa lồi cao. Hồng hoa thường ra hoa vào tháng 6 đến tháng 8 hàng năm, cụm hoa gồm nhiều hoa nhỏ, màu đỏ cam, đẹp, họp lại thành gù hình đầu, ở ngọn và chót cành , lá bắc có gai. Hoa có ống dài hình tên, trên có 5 cánh đỏ như tua sợi, hoa cái giữa có nhụy vàng, kết quả vào dưới ống. Quả bề hình trứng có 4 cạnh lồi. Cây cho quả vào tháng 8-9.

Thành phần hóa học có trong cây Hồng hoa

Về thành phần hóa học, các giảng viên khoa Cao đẳng Dược TPHCM tại Trường Cao đẳng Y dược TPHCM cho biết trong cây hồng hoa có chứa một số thành phần hóa học như Ethyl acetate, Benzene, Pent-1-en-3-ol, 3-Hexanol, 2-Hexenal, 2-Hexanol, 3-Methyl butyric acid, Methylbutyric acid, p-Xylene, O-Xylene, Phenyl acetaldehyde, Decanal, Nonanal, Terpinen-4-ol, Verbenone, Benzothiazole, E, E-2, 4, E, E-2, 4 Decadienal, Methyl cinnamate 1, 2, 3-Trimethoxy-5-Methylbenzene, a-Copaene, 1-Tetradecene, a-Cedrene (Koshi Saito và cộng sự Ca 1991, 115: 5139e); Galatose (Từ Trung Tự, Trung Dược thông Báo 1982 9 (1): 31); Nonacosane, Palmitic acid, b-Sitosterol, (Hoàng Giang, Trung Thảo Dược 1984, 15 (5): 123).

Hồng hoa và một số tác dụng dược lý

Hồng hoa có tác dụng tăng co bóp tử cung rõ rệt, liều lượng nhỏ làm cho tử cung co bóp đều, lượng lớn làm cho tử cung co bóp tăng nhịp, thậm chí làm rung cơ tử cung, đối với tử cung của động vật có thai tác dụng làm tăng co bóp càng rõ. Đối với cơ trơn của ruột, thuốc cũng có tác dụng hưng phấn thời gian ngắn. Thuốc có tác dụng hạ áp: làm tăng lưu lượng máu dinh dưỡng cơ tim và lưu lượng máu động mạch vành của chó được gây mê. Thuốc có tác dụng ức chế sự ngưng tập tiểu cầu. Thuốc còn có tác dụng bảo vệ chống nhồi máu cơ tim trên mô hình thắt động mạch vành của chó hoặc gây thiếu máu cơ tim trên chuột bạch lớn.

Ứng dụng hồng hoa trong các bài thuốc chữa bệnh

– Chữa bệnh mạch vành: Vương Đại Tuấn dùng 50 % dịch chích Hồng hoa cho vào dung dịch glucoz chích tĩnh mạch, nhỏ giọt tĩnh mạch hoặc chích bắp, trị 100 ca. Cơn đau thắt ngực có kết quả là 80,8 %, kết quả điện tâm đồ 26%, chuyển biến tốt 40 %. Đối với chứng cao huyết áp, xơ cứng động mạch não gây đau đầu, váng đầu, hồi hộp, cũng có kết quả nhất định( Tạp chí Tim mạch 1976,4(4):265).
– Trị đau sưng tấy do chấn thương ngoại khoa: dùng các bài: Hồng hoa, Đào nhân, Sài hồ, Đương qui đều 10g, Đại hoàng 8g, rượu và nước mỗi thứ một nửa sắc uống Hồng hoa, Đào nhân, Đương qui vĩ đều 120 g, Chi tử 240g, tán bột mịn trộn đều với giấm lượng vừa đủ đun nóng đắp chỗ đau.
– Trị đau kinh. Hồng hoa 5g, Xuyên khung, Đương qui, Hương phụ, Diên hồ sách đều 10 g, sắc lấy nước uống hoặc phối hợp với rượu Đương qui uống, trị đau bụng kinh. Hồng hoa 3g, Ích mẫu thảo 15g, Sơn tra 10 g, cho đường đỏ vừa đủ uống. Trị sau sanh máu xấu không ra hết.
– Chữa bệnh phụ khoa: Rối loạn kinh nguyệt, kinh bế, sau sinh máu xấu không ra hết, dùng các bài: Hồng hoa tửu: Hồng hoa 10g, sức với rượu chia 3 lần uống.
– Chữa huyết khối ở não: Khương Anh Như dùng Hồng hoa 50 % – 15 ml(có tương đương 75 g thuốc sống), gia vào 500ml glucoz 10 % truyền tĩnh mạch ngày một lần, 15 ngày là một liệu trình. Trị cho 137 ca, tỷ lệ có kết quả 94,7 % ( Tạp chí Y dược Sơn tây 1983, 5:297).
– Chữa viêm da thần kinh: Dùng dịch Hồng hoa phong bế trị 70 ca: khỏi 25 ca, tốt 35 ca, không kết quả 10 ca. Tỷ lệ kết quả 85,7 % ( Tân y học 1974,5(12):609).
– Trị loét hành tá tràng: Hồng hoa 60g, Đại táo 12 quả cho nước 300ml, sắc còn 150ml lọc cho mật ong 60g trộn đều, mỗi ngày uống nóng 1 lần, ăn táo uống liền 20 thang. Trị 12 ca đều khỏi (1985,4:20).
– Cổ họng sưng tắt nghẹt Dùng Lam hồng hoa giã vắt lấy nước cốt, uống 1 chén cho tới khi khỏi, nếu gặp giữa lúc mùa đông, không có Hồng hoa tươi, lấy loại tươi trộn nước cho thấm giã lấy nước cốt hoặc sắc uống (Quảng Lợi Phương).
– Trị các chứng đau Dùng thứ Hồng hoa tươi giã vứt lấy nước cốt uống liên tục 3 lần (Ngoại Đài Bí Yếu).
– Chữa thối tai chảy nước vàng: Hồng hoa 3 chỉ rưỡi, cùng Bạch phàn (phèn phi) 5 chỉ thứ khô tán bột, chấm mủ cho sạch rồi cho thuốc bột vào lỗ tai, nếu không có Hồng hoa tươi thì dùng cành hoặc lá của nó cũng được. Có bài cũng trị như vậy, nhưng bỏ phèn chua đi chỉ dùng Hồng hoa mà thôi (Thánh Huệ Phương). + Phương thuốc sau được coi như là thánh dược, trị được 62 loại phong, cụ Trương Trọng Cảnh để chữa 62 chứng phong, các chứng đau trong bụng do khí huyết. Dùng Hồng hoa 1 lượng, chia ra làm 4 phần, dùng rượu 1 bát nấu sôi uống, chưa khỏi uống tiếp (Bản Thảo Đồ Kinh).
– Trị chứng nghẹn ăn không được: Vào ngày tết Đoan Ngọ, mồng 5 tháng 5, hái lấy thứ đầu Hồng hoa, tẩm với giấm và rượu sấy khô, Huyết kiệt coi cục nào như quả dưa, hai thứ bằng nhau tán bột, bỏ bột trộn giấm rượu chưng cách thủy nuốt dần còn đang nóng (Giản tiện phương).
Chữa chứng huyễn vựng sau khi sinh, trong ngực buồn bực: Hồng hoa 1 lượng, tán bột sắc với rượu uống. Nếu người cấm khẩu rồi thì cậy răng đổ thuốc vào gia thêm 1 tý Đồng tiện, nếu chưa đỡ thì đổ tiếp (Tử Mẫu Bí Lục).
– Chữa phụ nữ kinh nguyệt không thông, sinh ra đau bụng, có khi ứ huyết tích lại thành khối cục đau đớn. Hồng hoa, Diên hồ sách, Đương quy, Sinh địa,Ngưu tất, Xích thược, Ích mẫu, Xuyên khung, tùy theo đó mà phân phối quân thần tá sứ, cân chừng 3-4 lượng sắc kỹ lần lấy 2 tô rưỡi chia 3 lần uống nóng, hoặc có thể tán bột luyện mật làm hồ viên lớn bằng hạt long nhãn, lần uống 10 viên với nước sôi hoặc rượu (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).
– Có thai nóng quá, đến nỗi thai chết lưu trong bụng mẹ, Hồng hoa sắc lấy nước cốt uống với một ít Đồng tiện nóng (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).
– Thối tai Hồng hoa cùng với Bạc hà và nước cốt của lá Kim ty hà diệp, cho vào 1 tý phèn chua tán thành ra bột nhỏ thổi vào tai (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).
– Đề phòng để khỏi bị lên đậu mùa, hoặc giữ cho đậu nó khỏi chạy vào mắt. Dùng Yên chi chính, tức là thứ mà người ta đã chế bằng Hồng hoa ra, lúc mới khỏi lên đậu, dùng nó bôi xoa lên trên mí mắt, trung quanh mắt, đuôi mắt rất hay (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).
– Chữa hành kinh đau bụng: Hồng lam hoa 3 chỉ. Sắc với rượu chia 3 lần uống (Hồng Lam Hoa Tửu – Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách). Trị thống kinh: Hồng hoa 1 chỉ 5, Xuyên khung 1 chỉ, Đương quy, Hương phụ, Diên hồ sách, mỗi thứ 3 chỉ. Sắc uống, hoặc uống kết hợp với Đương quy ngâm rượu uống trước khi có kinh (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
– Đậu mùa, đậu đinh, đậu mộc Dùng Hồng hoa, Băng phiến, Trân châu tán thành bột cực mịn, khảy cho ra máu độc rồi xức thuốc trên, xong băng lại (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).
– Trị sưng tấy do chấn thương, té ngã: Hồng hoa, Đào nhân, Đương quy vĩ, mỗi thứ 4 lượng, Chi tử 8 lượng. Tất cả tán bột, hồ với giấm làm cho nóng đắp nơi đau, chia ra để đắp dần (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
– Trị sưng đau tại chỗ do chấn thương: Hồng hoa, Đào nhân, Sài hồ, Đương quy, mỗi thứ 3 chỉ, Đại hoàng 2 chỉ. Nước và rượu mỗi thứ một nửa sắc lấy nước uống. (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
– Chữa sởi khó mọc ra, ban sởi màu không hồng sáng, sưng tấy: Đương quy 2 chỉ, Hồng hoa 1 chỉ 5, Tử thảo, Đại thanh diệp, Liên kiều, Ngưa bàng tử, mỗi thứ 3 chỉ, Hoàng liên 1 chỉ 5. Cam thảo 8 phân. Cát căn 3 chỉ. Sắc lấy nước uống (Đương Quy Hồng Hoa Ẩm – Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
Ngoài ra, các giảng viên Cao đẳng Dược tại Trường Cao đẳng Y dược TPHCM cũng lưu ý cho các bạn đọc rằng đối với những phụ nữ có thai, kinh nguyệt nhiều tuyệt đối không sử dụng Hồng hoa để chữa bệnh.

Cùng Danh Mục :